بررسی تاثیر اقلیم بر سوانح راه آهن در ناحیه لرستان و زاگرس (مطالعه موردی: مسیر دورود – اندیمشک)

مطالعات پیشین در ارتباط با عدم تعادل دامنه ای نشانگر این مهم است که ریزش های دامنه ای به صورت تصادفی رخ نمی دهند. بر این اساس مناطق دارای ریسک بالای ریزش می توانند بر مبنای شواهد اقلیمی و ژئومورفولوژیکی موجود شناسایی و طبقه بندی شوند. بنابراین می-توان نقشه ریسک ریزش های دامنه ای را که عمدتا نتیجه فرسایش دامنه های پرشیب هستند با استفاده از سیستم های نوین رایانه ای (سیستم اطلاعات جغرافیایی) تهیه کرد. ریزش های دامنه-ای از جمله مهم ترین مخاطرات طبیعی در نزدیکی ترانشه ها، خطوط حمل و نقل ریلی و راه-های دسترسی بین شهری در مناطق کوهستانی می باشند. ریزش سنگ ها در دامنه های کوهستانی عمدتا تحت تاثیر عوامل اقلیمی، ژئوموفولوژیکی یا بیولوژیکی است که با ایجاد تغییر در فرآیندهای تاثیرگذار بر پوشش های سنگی دامنه های پرشیب ریزش های احتمالی را ترغیب می کنند. به عبارت دیگر مجموعه عوامل مذکور به طور مستقیم از فعالیت های اقلیمی، ژئومورفولوژیک و انسانی منطقه که تعادل دامنه ای را بر هم می زنند تاثیر می پذیرند. در این ارتباط برخی از عوامل مذکور شامل: بارش، فرسایش مواد و لایه های محاط سنگ ها در نتیجه بارش های سنگین، فرآیند دوره ای ذوب و انجماد در آب و هوای سرد و ارتفاعات، هوازدگی شیمیایی و فیزیکی سنگ ها، رشد ریشه گیاهان و وزش بادهای شدید می باشند. در پژوهش حاضر سعی شده است با استفاده از سیستم تصمیم گیری چند معیارهfuzzy analytical hierarchy process در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به تهیه نقشه ریسک ریزش های دامنه ای در محدوده مسیر ریلی دورود تا اندیمشک پرداخته شود. برای انجام این کار از 8 معیار (1) گسل، (2) لایه زمین شناسی، (3) ارتفاع، (4) شیب، (5) متوسط اختلاف دمای روزانه، (6) کاربری اراضی، (7) بارش و (8) تراکم شبکه زهکشی در راستای تهیه نقشه ریسک ریزش استفاده شد. در همین ارتباط در جهت بررسی اثر اقلیم بر سوانح ریلی از نوع سنگ ریزش و تهیه نقشه های ریسک فصلی از شاخص های اقلیمی بارش و اختلاف درجه حرارت به صورت فصلی استفاده شد. در نهایت پس از انجام مقایسات زوجی و تلفیق داده های مذکور در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشه ریسک ریزش های دامنه ای بر مبنای ارزش دهی 0 تا 1 تهیه گردید. کلمات کلیدی: ریزش دامنه ای، نقشه ریسک ریزش، مسیر ریلی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، سیستم های تصمیم گیری چند معیاره و fuzzy analytical hierarchy process .